Қытай тарихнамасындағы Тарихнаиалық талдау

    Қытай – тарихнамалық дәстүрі ертеден қалыптасқан ел. Қытай деректерінде қазақ халқының арғы-бергі тарихы туралы мол мәліметтер қамтылған. Сол себепті, Қытай ғалымдары ертеден-ақ Қазақ тарихына қызығушылық танытып келеді. Солардың ішінде ең жемісті еңбек еткен – тарихшы ғалым Су Бэйхай. Ол «Қазақтың жалпы тарихы» атты еңбегін Қазақстан тәуелсіздік алудан бұрын, яғни өткен ғасырдың 80-жылдарының соңында жазып аяқтаған еді. Тұрсынхан Зәкенұлы (Законұлы) Қайыркеннің бұл кітабы «Қытай тарихшысы қазақ тарихы туралы не жазды және қалай? Оның отандық тарихнама үшін берері не? Отандық тарихнамаға сай келмейтін қандай тұстары бар?» деген сұрақтар төңірегінде зерттеп-зерделейді және оның қытайлық тарихнамалық әдістәсілдеріне, көзқарастарына талдау жасап, түсініктер береді. Қытай ғалымының еңбегінде қазақ тарихының хронологиялық және географиялық шеңбері кеңейтіліп, мазмұны байытылған. Автор бұл еңбегінде Су Бэйхайдың қазақ тарихы туралы жаңашыл ойларын құптай отырып, оның кейбір тарихнамалық көзқарастарын терістейді. Сондықтан, кітаптың Отан тарихын зерттеуге тигізер пайдасы мол. Кітап деректанушы-тарихшы мамандардың, ғылыми көпшіліктің қытай ғалымдарының еңбегін сыни көзбен қабылдап, зерттеу жұмысында тиімді пайдалануына бағыт-бағдар береді.